Adım Adım Çatı GES (Güneş Enerjisi Sistemi) Kurma Kılavuzu

Enerji maliyetlerinin herkesi düşündürdüğü bir dönemde birçoğumuzun aklına gelen çözümlerden birisi güneşten elektrik üreterek faturamızı düşürmek. Peki ufak çaplı bir çatı GES (güneş enerji sistemi) maliyeti nedir? Kapasitesi ne olmalı? Artısı, eksisi nedir? O zaman hep beraber adım adım hanemizde kullanmak üzere 4 kWh kapasiteli bir GES kurulumunun özet bir fizibilitesini yapalım.

1. Ne Kadar Elektrik Tükettiğimizi Tespit Edelim

Bir evde bir ayda kullanılan elektrik miktarı genellikle 200 kWh ile 2.000 kWh arasında değişiklik gösterir.

Kendi tüketimimizi anlamak için faturamıza bakıyoruz. Normalde faturanızda aylık tüketim miktarı yer alacaktır. Yer almıyorsa alternatif olarak yapabileceğiniz hesap şu şekilde:

(İlk Sayaç Endeks Değeri – Son Sayaç Endeks Değeri)

Son 12 ayın faturalarındaki tüketim miktarlarını toplayarak 1 yıllık elektrik tüketiminizi hesaplayabilirsiniz. Buna göre aylık ortalama 500 kW tüketim yaptığımızı varsayalım.

Yıllık Elektrik Tüketimi: 500 kW * 12 = 6.000 kW

2. Güneş Panelinin Kapasitesini Anlayalım

Temel hesaplama:

4 kWh kapasiteli bir güneş enerji sistemi saatte 4.000 watt elektrik üretme kapasitesine sahiptir.

Fiiliyatta gerçekleşecek üretim konum, güneşlenme süresi, güneşlenme değerleri gibi farklı faktörlere göre değişiklik gösterir ve genellikle %100 verim olmaz. Burada fikir vermesi açısından Türkiye’nin ortalama güneşlenme süresi tablosunu ve aylara göre güneşlenme süresi grafiğine yer verelim.

Grafikteki güneşlenme sürelerini baz alalım ve %70 verimde çalışacak bir sisteme göre hesaplama yapalım.

Ay	Saatlik Güneşlenme Süresi (SGS)	Günlük Üretim (kW) (4kW * 0,7 verim * SGS)	Aylık Üretim (kW) (GÜ * 30)
Ocak	3,27	9,16	274,68
Şubat	4,24	11,87	356,16
Mart	5,29	14,81	444,36
Nisan	6,62	18,54	556,08
Mayıs	8,2	22,96	688,8
Haziran	9,94	27,83	834,96
Temmuz	10,66	29,85	895,44
Ağustos	10,07	28,20	845,88
Eylül	8,55	23,94	718,2
Ekim	6,33	17,72	531,72
Kasım	4,64	12,99	389,76
Aralık	3,05	8,54	256,2
		TOPLAM	6.792,24

3. 4 kW’lık bir GES Ne Kadar Alan Kaplar?

Güneş enerji sistemi her biri 2 m² alana sahip güneş panellerinden oluşur. Her bir panel günümüz teknolojisinde 150 Watt ila 500 W arasında güç değerlerine sahip olabilmektedir. Kurulacak sistemde 250 Watt güce sahip paneller kullandığımızı varsayalım ve buna göre hesaplamamızı yapalım:

4 kW (4.000 Watt) / 250 Watt = 16 adet panel

16 panel * 2 m² = 32 m²

32 m2’lik panel alanının dışında yürüyüş yolu, kablo kanalları gibi ilave alanları da düşünerek toplamda en az 40 m²‘lik bir alana ihtiyaç olacağını düşünebilirsiniz. Eğer kurulum yapabileceğiniz alanınız kısıtlıysa daha yüksek kapasiteki panel kullanarak toplam kaplanan alanı düşürebilirsiniz.

4. Elektriğin Maliyetini Hesaplayalım.

Elektrik maliyeti için 2022 Haziran ayı itibariyle geçerli olan birim fiyatları baz alarak önce aylık ardından da yıllık elektrik giderini hesaplayalım. Mevcut uygulamada iki kademeli tarife uygulanmaktadır. 240 kWh’a kadar düşük kademe, bunun üstündeki tüketimler de yüksek kademeden faturalandırılmaktadır. Buna göre:

Kademe	Tüketim (kWh) (T)	Tüketim Bedeli (TL) (TB)	Toplam (TL) (T * TB)
Düşük Kademe	240	1,44	345,6
Yüksek Kademe	260	2,16	561,6
		TOPLAM	907,2
		Dolar Karşılığı (2022 Haziran)	53 $

Bu hesabı 12 aya genişletirsek;

53 $ * 12 = 636 $

5. GES kurulum bedelini hesaplayalım.

GES yatırımında tercih edilen panel türüne göre fiyatlamalar değişecektir. Bir güneş enerjisi sisteminde aşağıda yer alan gider kalemleri yer alır.

• Güneş Panelleri
• Inverter
• SCADA (Kontrol ve İzleme Sistemi)
• Montaj Ünteleri
• DC ve AC Kablolama
• Toplama Panosu
• İşçilik

Zihinlerde bir fikir oluşturmayı hedeflediğimiz bu yazı için şu anki piyasa koşullarında kapasitelere göre yaklaşık kurulum bedellerine aşağıdaki tabloda yer verdim.

Kapasite	Kurulum Bedeli
3 kW	5.000 $
4 kW	6.500 $
5 kW	7.500 $
10 kW	14.000 $
25 kW	25.000 $
100 kW	100.000 $
500 kW	440.000 $

Kurduğumuz GES’in kapasitesine karşılık gelen bedeli alalım. Buna göre yatırımın geri dönüş süresi:

6.500 $ / 636 $ = 10 yıl olacaktır.

6. Güneş Enerji Sisteminin Ömrü Ne Kadardır?

Güneş panellerinin ekonomik ömrü ortalama 25 yıl ve üzeri olarak kabul edilir. 

Güneş panelleri ilk kurulumundan itibaren zaman içerisinde güç kaybeder ve verimi azalır. Buna degradasyon denir. Panellerin bu şekilde ilk yıl %2,5-3 arasında değişen bir oranda güç kaybı olur. Sonraki yıllarda ise degradasyon yıllık olarak %0,5 -%0,7 arası oranlarda gerçekleşir. Buna göre yeni kurulan bir panelin ilk verimini %100 kabul edersek 25 yılın sonunda yaşanan degradasyon ile verim %83’e düşmüş olur.

Panel firmaları çoğunlukla ürünleri için 12 yıllık garanti süresi ve 25 yıllık da üretim garantisi sunarlar.

Buraya kadar okuduysanız, öncelikle size teşekkür etmek isterim. Bu yazıyla GES kurulum süreçleri hakkında çok sade bir anlatımda bulunmaya çalıştım. Umarım faydalı olmuştur.

Herkese bol güneşli günler dilerim. 🙂